Tình hình thực hiện các quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá tại Việt Nam năm 2010 (The compliance of tobacco advertising, promotion and sponsorship bans in Viet Nam, 2010)

Tóm tắt

Nhiều bằng chứng khoa học đã chỉ ra rằng quảng cáo, khuyến mãi và tài trợ (QKT) thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính làm gia tăng tỷ lệ tiêu thụ thuốc lá. Năm 2010, Việt Nam phải thực hiện cấm hoàn toàn QKT thuốc lá theo cam kết tại Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO). Năm 2009, nghiên cứu tình hình thực hiện các quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá đã được tiến hành. Để đánh giá tình hình thực hiện các quy định cấm QKT thuốc lá sau khi Quyết định 1315/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực và tìm ra những cách thức lách luật mới của ngành công nghiệp thuốc lá về QKT thuốc lá, một nghiên cứu tương tự được thực hiện vào năm 2010. Nghiên cứu định lượng mô tả cắt ngang qua quan sát tại 1.143 điểm bán thuốc lá trên 10 tỉnh, thành phố đại diện cho ba miền tại Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ điểm bán vi phạm quy định cấm QKT thuốc lá của Việt Nam vào tháng 6/2010 là 94,6%, tỷ lệ này không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê so với tỷ lệ vi phạm của 11/2009 (94,7%) cho thấy quyết định 1315/QĐ- TTg chưa được thực thi hiệu quả. Phổ biến nhất là những hình thức quảng cáo, khuyến mại đã bị cấm trong FCTC nhưng chưa bị cấm cụ thể tại Việt Nam. Hoạt động tài trợ được ghi nhận là xây dựng nhà tình nghĩa, ủng hộ nạn nhân chất độc màu da cam và ủng hộ người nghèo.

English abstract

Evidence from worldwide scientific researches indicated that tobacco advertising, promotion and sponsorship (TAPS) significantly increase the consumption of tobacco products. In 2010, Viet Nam has to apply a total ban on TAPS in compliance with FCTC initiated by WHO. In 2009, a study on implementation of TAPS ban stipulations was conducted. After the Decision No. 1315//QĐ-TTg of the Prime Minister coming into effect, a survey aimed to provide evidence on violations of the current bans on TAPS and find out the new tactics of Tobacco industry to take advantages of the loopholes in current bans was conducted in 2010. Using the data collection checklists, a cross sectional quantitative survey on the violations of TAPS bans at 1,443 POSs in 10 provinces/cities throughout Vietnam was undertaken in combination with review of secondary data from the mass media and related sectors in November 2009 and June 2010. The survey findings show that, on average, approximately 94.6% of observed POSs in 10 provinces/cities had tobacco advertising or promotion activities under various forms. The violation rates of November 2009 (94.7%) and June 2010 ((4.6%) were of no statistical difference. Behind the most common advertising methods, there existed loopholes in current regulations in Viet Nam, for example: displaying more than 1 package/carton of cigarette, using tobacco push-carts, counters with colors/ logo/ trade mark of tobacco product, and colorful and attractive package, design features. Reported sponsorship activities were motor race, art performance, football club and philanthropic activities.