Hướng tới quản lí tích hợp phân người và phân động vật tại Việt Nam: Văn bản quy định và ảnh hưởng môi trường và sức khỏe (Towards an integrated management of human and animal waste in Viet Nam: Regulation and health and environmental impacts)

Nguyễn Kim Ngân, Nguyễn Ngọc Bích, Phạm Đức Phúc, Vũ Văn Tú, Esther Schelling, Nguyễn Việt Hùng

Tóm tắt


Phân người và phân  động  vật nếu chưa được xử lý tốt  mà  thải   ra môi trường  sẽ gây   ô nhiễm và ảnh hưởng  tới sức khỏe con người do phân chứa nhiều vi sinh vật gây bệnh.  Việc quản lý tổng hợp phân người và phân động vật đang gặp nhiều  khó khăn do nguồn phát thải phân người và động  vật rất  gần nhau và lượng  phân được thải ra với khối lượng lớn do mật  độ người  và chăn  nuôi  cao. Trong khi đó nhu cầu  tái sử dụng phân trong nông nghiệp và thủy  sản  lại  yêu cầu  hàm  lượng dinh dưỡng cao nhưng phải đảm bảo an toàn.  Bài báo này phân  tích thực trạng  quản lý phân  người  và phân  động  vật dưới góc độ các văn bản quy định và các ảnh hưởng  tới môi trường và sức khỏe. Chúng  tôi cũng giới thiệu những  kết quả nghiên  cứu ban đầu  về cách  quản  lý tích hợp phân người và động vật ở Hà Nam. Cuối cùng bài báo đề xuất các khuyến  nghị  nhằm  quản lý  hiệu  quả phân  người  và động  vật nhằm  tái sử dụng phân an toàn  và cải thiện  sức khỏe.

English abstract:

Untreated human and animal excreta once being released into the environment can be a hazard to the environment and human health by possible pathogens and drug residues. Integrated human and animal manure management faces challenges given that livestock is kept in proximity to human residencies  and  large  amounts of human and  animal  manure  are  produced  in limited space. Meanwhile the demand of livestock and humans manure reuse in agriculture and fisheries requires that the hygienic safety of both treated  human and animal excreta is ensured and their nutrient contents remain high. This research  aims to assess  the situation  of human and animal excreta management based on regulation documents and environmental health impact approaches  and to introduce some initial researches  on integrated  animal and human waste management. Finally, recommendations on human and animal waste management to reuse the excreta safely and effectively are provided.


Từ khóa


phân người; phân động vật; quản lý tích hợp phân người và động vật; human excreta; livestock manure; intergrated human and animal waste management; Vietnam

Toàn văn:

PDF (English)

##submission.citations##


Tiếng Việt

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, "Điều tra cơ cấu, năng suất, hiệu quả và tổ chức sản xuất chăn nuôi lợn và trâu bò thịt", Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2009

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, "QC 01 - 14:2010/BNNPTNT Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia điều kiện chăn nuôi trại lợn An toàn sinh học", Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, 2010

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2011), Kết quả thực hiện chương trình Mục tiêu quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trường nông thôn năm 2010 và giai đoạn 2006 -2010, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Hà Nội.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Trồng trọt, Phân Hữu Cơ, 2007.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Khuyến Nông Quốc Gia, Phương pháp chế biến và sử dụng phân hữu cơ trong nông nghiệp.

Bộ Tài nguyên và Môi trường, "Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về Ngưỡng chất thải nguy hại", 2009.

Bộ Tài nguyên và Môi trường, "Thông tư 12/2011/TT- BTNMT Quy định về Quản lý chất thải nguy hại", 2011.

Bộ Y tế, Unicef, "Điều tra Kiến thức - Thái độ - Thực hành về vệ sinh môi trường và độ bao phủ nhà tiêu hợp vệ sinh tại các vùng nông thôn Việt Nam", 2006.

Bộ Y tế, Tổng cục Thống Kê, "Điều tra y tế Quốc gia", 2002.

Bộ Y tế, "Thông tư 15/2006-TT/BYT Hướng dẫn kiểm tra vệ sinh nước sạch, nước ăn uống và nhà tiêu hộ gia đình", Bộ Y tế, 2006.

Cao Bá Lợi, Nguyễn Mạnh Hùng & Tạ Thị Tĩnh (2011), Mối liên quan giữa tình trạng thiếu máu và nhiễm giun đường ruột ở học sinh 6-14 tuổi của ba trường tiểu học Quảng Lạc, Mai Pha, Chi Lăng thành phố Lạng Sơn 2005, Hội nghị Ký sinh trùng toàn quốc lần thứ 38, Nhà xuất bản Y học

Đặng Thị Cẩm Thạch, Đỗ Trung Dũng, Nguyễn Thu Hương, Nguyễn Thị Hợp, Nguyễn Thị Thu Hiền, Muth, S., Lek, D., Virak, K., Vonethalong, T., Sakhone, L. & Amphayvang, P. (2010), Nghiên cứu tình hình nhiễm giun truyền qua đất và tình trạng thiếu máu ở phụ nữ tuổi sinh sản tại một số điểm của Lào, Campuchia và Việt Nam, Viện Sốt rét, Ký sinh trùng, Côn trùng trung ương Việt Nam

Nguyễn Công Khương, Trần Hữu Bích, Phạm Đức Phúc, Nguyễn Việc Hùng, Đánh giá nguy cơ tiêu chảy do vi sinh vật khi tiếp xúc với phân và nước thải sử dụng trong nông nghiệp tại tỉnh Hà Nam, (2011), Tạp chí Y tế Công cộng, số 22 - 14-20

Nguyễn Thị Thanh Hiền, Phân Hữu cơ, Phân vi sinh và Phân Ủ, Nhà Xuất bản Nghệ An, 2003.

Nguyễn Việt Hùng, Lê Vũ Anh (2011). Một sức khỏe: quan niệm và triển vọng cho y tế công cộng. (2011). Tạp chí Y tế Công cộng, số 21 -14-20.

Tổng cục Thống kê, "Số lượng gia súc gia cầm", 2010.

Tiếng Anh

College of Tropical Agriculture & Hunam Resources University of Hawaii at Manoa, "Composted Animal manures: Precautions and Processing", pp. 3-4, 1998

Line G Knudsen, Pham D Phuc, Nguyen T Hiep et al, "The Fear of awful smell: Risk perceptions among farmers in Vietnam using wastewater and human excreta in agriculture," Southeast Asian J Trop Med Public Health, vol. 39, no. 2, pp. 341 - 352, 2008.

Nguyen, P. H., Nguyen, K. C., Nguyen, T. D., Le, M. B., Bern, C., Flores, R. & Martorell, R. (2006), "Intestinal helminth infections among reproductive age women in Vietnam: prevalence, co-infection and risk factors", Southeast Asian J Trop Med Public Health, 37(5), pp. 865-74

Phuc PD, K.F “Practice of Using human excreta as fertilizer and unplications for health in Nghe An Province, Vietnam” Southeast Asian J Trop Med Public Health , 37 (1), p 222 - 229, 2006.

Son Thi Thanh Dang, A.P. et al "Impact of Medicated feed on the Development of Antimicrobial Resistance in Bacteria at Integrated Pig-Fish Farms in Vietnam", Environmental Microbiology, vol. 77, no. 13, p. 4494, July 2011.

Van der Hoek W, De NV, Konradsen F et al, "Current status of soil transmitted helminths in Vietnam," Southeast Asian J Trop Med Public Health, vol. 34, (1 -11), 2003.

Verle P, Kongs A, De NV, "Prevelence of Intestinal parasitic infections in northen Vietnam," Trop Med Int Health, vol. 8, no. 4, p. 964, 2003.

WHO, "Wastewater and excreta use in aquaculture," Guideline for the safe use of wastewater, excreta and greywater., vol. III, pp. 49-50, 2006.

WHO, "Enterohaemorrhagic Escherichia coli (EHEC). Fact sheet 125", World Health Organization, Geneva, 2005.

W. U. "Global water supply and Sanitation assessment," WHO, 2000.