Những thiếu hụt trong kiến thức về bệnh sốt xuất huyết của người dân cộng đồng đảo Trí Nguyên, Nha Trang, Khánh Hòa (Deficient knowledge of dengue fever in the Tri Nguyen island community, Nha Trang city, Khanh Hoa province)

Tóm tắt

Sốt xuất huyết dengue (SXHDD) hiện nay vẫn được Tổ chức  Y tế thế giới  xếp vào là một trong những bệnh cần được quan tâm trong thời gian tới với ước  tính có tới gần  40% dân  số thế giới  có nguy cơ mắc bệnh. Nằm trong khu vực nhiệt đới, SXHDD ở  Việt Nam được  xếp vào nhóm một trong 10 bệnh truyền nhiễm có nguy cơ tử vong cao nhất. Nghiên  cứu này được  tiến hành trong năm 2009 - 2010 cộng đồng dân cư đảo Trí Nguyên nhằm đánh giá những thiếu hụt trong kiến  thức  về bệnh  SXHDD và phương pháp phòng bệnh của cộng đồng địa phương. Nghiên cứu  sử dụng  kết hợp giữa phương pháp nghiên  cứu định  lượng  và nghiên  cứu định.  Số liệu  điều  tra định lượng và kết quả phỏng   vấn sâu  góp phần  mô tả cụ thể hơn về thực  trạng hiểu biết, thực hành phòng chống SXHDD  và những thiếu hụt trong kiến thức của người dân địa phương về bệnh SXHD.  Nghiên cứu cho thấy   tỉ lệ người dân thường  xuyên  được  tiếp cận với thông  tin về bệnh SXHD  không cao và họ chủ yếu tiếp  cận qua phương tiện truyền thông đại chúng. Bước đầu họ có nắm được  những kiến thức cơ bản về bệnh  như bệnh  có liên  quan đến muỗi truyền  bệnh - muỗi vằn. Tuy nhiên cộng đồng chưa thực  sự nắm được đầy  đủ kiến  thức  về đường truyền  bệnh. Bên cạnh  đó, kiến  thức  về phòng bệnh SXHD  của cộng đồng cũng khá sơ sài, không  phải tất cả mọi  người  đều áp dụng  các phương pháp phòng bệnh đơn giản như: nằm màn, thau rửa dụng cụ chứa nước hay thu dọn dụng cụ phế thải quanh nhà. Trong khi chưa có vắc  xin hay thuốc đặc hiệu thì hiệu quả của việc phòng chống SXHD  chủ yếu vẫn dựa  vào kiến thức  và sự hiểu biết của cộng đồng. Việc đánh giá thực trạng  những thiếu hụt trong kiến thức phòng chống SXHD của cộng đồng huyện đảo Trí Nguyên  góp phần đưa ra những gợi ý  về giải  pháp  nhằm thay đổi công tác truyền  thông cộng đồng một cách hiệu quả và thiết thực hơn đối với người  dân địa phương nói riêng  và tỉnh Khánh  Hòa nói chung. Kết quả nghiên  cứu trên được  xem  như là cơ sở khoa học  để dự án xây dựng và ứng dụng  các chiến lược truyền  thông, tham vấn cộng đồng về bệnh  SXHD một cách hiệu quả tại đảo Trí Nguyên trước khi triển khai các phương pháp phòng chống SXHD  mới, có thể đem lại hiệu quả tại cộng đồng trong thời gian tới.

English abstract:

Dengue fever is considered by WHO to be a disease of concern, with 40% of the global population at risk of contracting the virus. Located in the tropical areas, dengue still presents a noticeable health problem in Vietnam and it ranks amongst the top ten communicable diseases in terms of morbidity and mortality. This research was conducted in 2010 - 2011 and it focused on evaluating the knowledge around dengue fever and current control methods within the local community. This research applied both quantitative and qualitative methods: the data from questionnaire survey combining with the evidences from in-depth interviews helped to demonstrate the deficient knowledge of dengue fever of local  community. The research  found that  the  proportion  of people  who frequently received information on dengue was not high, and what information they did receive was through mass media channels. The local community had very basic knowledge of the disease, such as they knew it was transmitted  via a mosquito. However there  was a high proportion  of respondents  who did not understand the dengue transmission cycle. In addition, the knowledge of dengue controlling methods was limited. The survey showed that many households did not apply the normal vector borne disease control methods such as: sleeping under bed nets, cleaning water containers or managing discarded containers. When specific medicine and vaccine for cure and controlling dengue are still unavailable, the effect of dengue fever controlling is mainly depending on the knowledge and attitude of local community. The  results  from  this  research   suggested  some  solutions  in  terms  of  effective communication strategy to improve dengue control program in Khanh Hoa province in general and at Tri Nguyen community in particular. The findings of this research have been considered to be the scientific evidences for buiding and applying the communication strategy and community engagement on dengue fever before applying any new dengue controlling methods which have been studying and could be applied at this local community in the near furture.